Αποτοξίνωση: Αλήθεια ή μύθος;

Η αποτοξίνωση είναι σίγουρα μία ελκυστική έννοια. Για ορισμένους σημαίνει κάθαρση και επαναφορά από έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής και διατροφής που μπορεί να περιλαμβάνει ξενύχτια και υπερβολές στην κατανάλωση τροφής και αλκοολούχων ποτών. Για άλλους είναι απλά η εύκολη και άμεση λύση για την απώλεια βάρους και την βελτίωση της επιδερμίδας και των μαλλιών.

Και στις δύο κατηγορίες, στόχος είναι η απομάκρυνση των τοξινών. Εκτός όμως από ιδιαίτερα επικερδής εμπορικά όρος, τι ακριβώς είναι αυτές οι «τοξίνες»; Μπορούμε τελικά να τις απομακρύνουμε και να αποτοξινωθούμε; ή όλα είναι απλά ένας μύθος;

Σίγουρα θα έχεις διαβάσει αρκετά άρθρα που σου συστήνουν να αποτοξινωθείς. Να φτιάχνεις και εσύ αυτούς τους φοβερούς πράσινους χυμούς και να πίνεις μόνο αυτούς για μερικές μέρες. Να αποφεύγεις όλα εκείνα τα τρόφιμα που σε φορτώνουν με τοξίνες και στην «πλούσια» έκδοση των οδηγιών, να σου συστήνουν αβίαστα την χρήση καθαρτικών και διουρητικών για να αποβάλεις τις τοξίνες ευκολότερα, αγνοώντας τους κινδύνους για την υγεία σου! Στις μέρες μας υπάρχουν και αρκετά εμπορικά προϊόντα στα ράφια των σούπερ μάρκετ, τα οποία ισχυρίζονται έμμεσα ότι συμβάλλουν στην αποτοξίνωση.

Τι είναι η «τοξίνη»;

Στην ιατρική, ο όρος τοξίνη χρησιμοποιείται για να περιγράψει είτε φάρμακα ή αλκοόλ και η «αποτοξίνωση» είναι η διαδικασία απομάκρυνσης αυτών των ουσιών από τον οργανισμό. Στην πιο ευρεία χρήση, ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει την απομάκρυνση διάφορων ουσιών που εισέρχονται στον οργανισμό όπως φυτοφάρμακα, συνθετικές χημικές ουσίες, πρόσθετα επεξεργασμένων τροφίμων, βαρέα μέταλλα και άλλες. Η εισαγωγή τους γίνεται μέσω της τροφής, διαδερμικά με την χρήση καλλυντικών ή ακόμα και με την αναπνοή.

Η βιομηχανοποίηση και η εντατικοποίηση της παραγωγής γεωργικών και ζωικών προϊόντων, έχει υποχρεώσει στην αυξημένη χρήση χημικών ουσιών. Δυστυχώς, στην πορεία μαθαίνουμε τους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση  τους για την υγεία τους ανθρώπου. Άλλες είναι επικίνδυνες και διακόπτεται η χρήση τους και άλλες είναι αβλαβείς. Πολλά είναι εκείνα που δεν γνωρίζουμε. Αυτό όμως που ξέρουμε είναι ότι αρκετές από αυτές τις ουσίες λαμβάνουμε καταναλώνοντας είτε κρέας, είτε λαχανικά, μπορεί να συσσωρεύονται στον οργανισμό μας και πάνω από κάποιο επίπεδο να επιβαρύνουν την υγεία μας, προκαλώντας χρόνιες ασθένειες.

Ορισμένα παραδείγματα από την πρόσφατη ιστορία

PCB (Polychlorinated bisphenyls), έχει απαγορευθεί η χρήση τους από το 1970 και στις μέρες ακόμα ακόμα εντοπίζεται σε αιματολογικές εξετάσεις, στο λίπος και μητρικό γάλα, σχεδόν όλων των ανθρώπων.

Το 2012, σε μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ασφάλειας Τροφίμων, αναφέρεται ότι σχεδόν όλα τα τρόφιμα έχουν ανιχνεύσιμα επίπεδα οργανικών ρύπων, με υψηλότερα επίπεδα στα ψάρια, το κρέας και τα γαλακτοκομικά.

Οι φθαλικοί εστέρες (Phthalates) υπάρχουν στα περισσότερα προϊόντα όπως καλλυντικά, στην συσκευασία τροφίμων και ακόμα στο περίβλημα ορισμένων συμπληρωμάτων διατροφής. Υπάρχουν ανησυχίες, λόγω ερευνητικών αποτελεσμάτων, ότι επηρεάζουν την ορμονική λειτουργία στον άνθρωπο.

BPA (bisphenol A), εντοπίζεται σε πλαστικές συσκευασίες, και σε πλαστικά μπουκάλια, σε τρόφιμα και καλλυντικά. Γίνεται προσπάθεια αποκλεισμού της χρήσης της από πολλές εταιρίες. Έχει συσχετισθεί με προβλήματα αναπαραγωγής και στην λειτουργία της καρδιάς. 

Τα στοιχεία δείχνουν ανησυχητικά, στην πραγματικότητα όμως, η περιορισμένη έκθεση στις ουσίες αυτές δεν πρέπει να «ενεργοποιεί τις σειρήνες». Προσωπικά, κάνω την προσπάθεια μου να τις περιορίσω, μέχρι το σημείο που δεν επηρεάζει έντονα την καθημερινότητα, την κοινωνικότητα και την ψυχική μου ηρεμία. Άλλοι είναι πιο «χαλαροί» και άλλοι γίνονται υπερβολικοί! Τα καλά νέα για όλους είναι ότι ο οργανισμός μας είναι πολύ έξυπνος και να αποτοξινωθεί, απομακρύνοντας ή μεταβολίζοντας πολλές από τις χημικές ουσίες μόνος του. Καμία τρελή δίαιτα δεν απαιτείται!

Η αποτοξίνωση είναι τελικά μία διαδικασία που οργανισμός μας κάνει για εμάς. Υπάρχουν πολλά μεταβολικά μονοπάτια που λειτουργούν 24 ώρες ημερησίως και 7 ημέρες την εβδομάδα, για την διαχείριση των ουσιών αυτών. Στην πραγματικότητα, δεν διαχειρίζεται μόνο τις ουσίες που παίρνει από το περιβάλλον αλλά και εκείνες που παράγει ο ίδιος, ως παράγωγα του μεταβολισμού του. Δεν περιμένει τις ημέρες που θα αποφασίσεις να μπεις σε πρόγραμμα αποτοξίνωσης. Δεν υπάρχει μαγικό συμπλήρωμα, τρόφιμο, ποτό ή σκόνη που θα προκαλέσει την διαδικασία. Μην πιστεύεις τους διάφορους ισχυρισμούς εμπορικών προϊόντων.

Το μεγαλύτερο μέρος της αποτοξίνωσης ή του μετασχηματισμού τοξινών σε πιο ασφαλείς μορφές, γίνεται στο συκώτι και μικρότερο ρόλο παίζουν τα νεφρά, οι μικροοργανισμοί του εντέρου, οι πνεύμονες και το δέρμα. Είναι μία ομαδική δουλειά. Σαν μία ορχήστρα, τα όργανα συνεργάζονται στον μετασχηματισμό και την απομάκρυνση των ουσιών.

Πως μεταφράζονται στην καθημερινότητα μας

Η οδηγία είναι ενάντια στην υιοθέτηση κάθε είδους εξαντλητικής δίαιτας, είτε την ονομάσεις δίαιτα αποτοξίνωσης ή όπως αλλιώς. Για την ώρα, δεν υπάρχει καμία επιστημονική τεκμηρίωση τέτοιων πρακτικών. Δεν προσφέρουν αποτοξίνωση και σίγουρα δεν μπορούν να προσφέρουν μόνιμη  απώλεια βάρους. Δεν εξυπηρετεί την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, με αποτέλεσμα το βάρους να επαναπροσλαμβάνεται και η υγεία να επιδεινώνεται.

Επίσης, μπορώ να σε διαβεβαιώσω ότι πρωταρχικός σκοπός σου πρέπει να είναι η βελτίωση της σχέσης σου με την τροφή που καταναλώνεις. Δεν πρέπει λοιπόν να θεωρείς καμία επιλογή ως «αμαρτία» ή ως τοξική και καταστροφική. Οι ενοχικές διαδικασίες δεν οδηγούν στην βελτίωση της υγείας και της καθημερινότητας.

Αντί όμως να τελειώσω το κείμενο, τοποθετώντας την «αποτοξίνωση» στον κάδο των σκουπιδιών, θα προτιμήσω να τον κρατήσω και να τον «μετασχηματίσω» - όπως κάνει και ο οργανισμός μου με τις τοξίνες. Μου προτείνει περισσότερα φρούτα και λαχανικά; Συμφωνώ, αλλά όχι μόνο αυτά. Λιγότερο κρέας και ζωικά λίπη; Φυσικά, αλλά δεν χρειάζεται να τα αποκλείσω τελείως. Περισσότερα όσπρια και ολικής άλεσης προϊόντα; Ναι, επιτέλους να πάρουν την θέση τους στο εβδομαδιαίο διαιτολόγιο. Πολλά υγρά; Πως μπορείς αλλιώς να ελπίσεις ότι βοηθάς στην κάθαρση του οργανισμού σου, χωρίς να του δώσεις το όχημα που θα «φορτώσει» τα σκουπίδια του – το νερό!

Κράτα τα βασικά στοιχεία της αποτοξίνωσης και κάνε την προσπάθεια μόνιμη. Μην θέτεις χρονικά όρια. Σκέψου ότι έχεις πολλά χρόνια μπροστά σου και πρέπει να τα απολαύσεις. Και μια και μιλάμε για απόλαυση, δεν σου απαγορεύονται οι μικρές απολαύσεις, όποτε εσύ τις θεωρείς απαραίτητες!