5 φράσεις για να πεις στο παιδί σου, όταν είναι στεναχωρημένο ή αναστατωμένο

Θα σου πω τι συμβαίνει κάθε φορά που έρχεσαι αντιμέτωπη με τα αρνητικά συναισθήματα του παιδιού σου, επειδή είμαι κι εγώ μαμά και το έχω βιώσει. Σε αναστατώνουν. Εσένα! Ίσως περισσότερο εσένα από όσο το παιδί το ίδιο. Επειδή θέλεις το παιδί σου να είναι πάντα χαρούμενο, ανέμελο και ευτυχισμένο. Κι όταν το βλέπεις αναστατωμένο από συναισθήματα και καταστάσεις όπως θυμός, άγχος, φόβος, ματαίωση, θλίψη τα απορροφάς και αναστατώνεσαι από αυτά, γιατί δεν ξέρεις πώς να τα χειριστείς και δεν ξέρεις τι να κάνεις για να να επιστρέψει το χαμόγελο γρήγορα στο προσωπάκι του παιδιού σου. Το παιδί εκλαμβάνει αυτό σου το άγχος και μπερδεύεται ακόμα περισσότερο, όταν έρχεται αντιμέτωπο δύσκολα συναισθήματα, τα οποία δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί σε σχέση με τη δική σου αναστάτωση και έτσι ένας φαύλος κύκλος ξεκινά.

Όπως εξηγεί η Ψυχολόγος Δρ. Λίζα Βάρβογλη, κάθε γονιός πρέπει να είναι ψύχραιμος απέναντι σε τέτοιου είδους συναισθήματα του παιδιού του. Να μη βιαστεί να τα διώξει, απορρίψει ή αδιαφορήσει για αυτά. Αντίθετα, να βοηθήσει το παιδί να μάθει να αυτορυθμίζει τα συναισθήματά αυτά.  Το παιδί σου μαθαίνει να μη φοβάται τα αρνητικά συναισθήματα, όταν βλέπει ότι δεν τα φοβάται ο γονιός του. Το μόνο που θέλει είναι να είσαι δίπλα του στη χαρά και στη λύπη. Όπως όλοι μας, εξάλλου. 

Τι να μην πεις; «Πάλι κλαις;», «Γιατί είσαι θυμωμένη, δεν σε καταλαβαίνω», «Αντί να γελάς όλη μέρα, γκρινιάζεις…». Αντίθετα δοκίμασε να πεις τις παρακάτω φράσεις, όταν βλέπεις ότι κάτι δεν πάει καλά με το συναίσθημα του παιδιού σου. 

Λυπάμαι που νιώθεις έτσι 

Πολλοί γονείς διστάζουν να δείξουν ενσυναίσθηση, όταν το παιδί τους είναι λυπημένο. Επειδή φοβούνται ότι το παιδί τους θα υιοθετήσει το ρόλο του θύματος ή θέλει να τραβήξει το ενδιαφέρον με τον λάθος τρόπο. Κι όμως ισχύει το αντίθετο. Είναι πιο πιθανό να βγει από αυτή τη θέση το παιδί σου, αν δει ότι αναγνωρίζεις το συναίσθημά του και δεν σε φοβίζει ή αγχώνει. Η απαίτηση να είναι συνεχώς χαμογελαστό ένα παιδί είναι μεγάλο βάρος γι΄ αυτό.

Διάβασε κι αυτό: Πώς θα θωρακίσεις το παιδί σου από τις διατροφικές διαταραχές. 

Θέλεις να μου πεις γιατί είσαι θυμωμένος/η; 

Είναι σημαντικό να καταλάβει το παιδί ότι το συναίσθημα του θυμού δεν είναι κάτι λάθος. Ότι επιτρέπεται να νιώθει θυμό. Είναι σημαντικό ο γονιός σε αυτή την περίσταση να ακούσει χωρίς να ματαιώσει το συναίσθημα του παιδιού, ακόμα κι αν τα αίτια του φαίνονται παράλογα ή ασήμαντα. Για το παιδί μπορεί να είναι σημαντικά. Σημαντικό είναι επίσης να δώσει στο παιδί κάποιες εναλλακτικές, για να εκτονωθεί το συναίσθημα του θυμού με φράσεις όπως: τι θες να κάνουμε για να νιώσεις καλύτερα; Θέλεις να πάμε μια βόλτα; Η υπερανάλυση των αιτιών του παιδιού δεν είναι πάντα τόσο καλή ιδέα. Επειδή ο κόσμος του παιδιού δεν είναι φτιαγμένος με βάση τις εμπειρίες των μεγάλων. Να το θυμάσαι αυτό. 

Νιώθω ότι έχεις άγχος; Έχω δίκιο; Τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό; 

Το παιδί δύσκολα θα σου πει με ακριβή λόγια τι είναι αυτό που το αγχώνει σε μια κατάσταση. Μερικές φορές διστάζει ή δεν μπορεί και το ίδιο να καταλάβει το μέγεθος του άγχους του για κάτι. Συχνά βοηθά να μοιραστείτε τις δικές σου αντίστοιχες εμπειρίες μαζί του με φράσεις όπως: «Θυμάμαι κι εγώ, όταν ήμουν μικρή, είχα αγχωθεί τότε, γιατί….». Είναι σημαντικό το παιδί να καταλάβει ότι και ο γονιός του έχει βρεθεί ή βρίσκεται κάποιες φορές σε αντίστοιχη θέση και ότι πάντα υπάρχουν καταστάσεις που μας δυσκολεύουν καθώς αυτό αποτελεί μέρος της ζωής.  

Διάβασε εδώ τι να πεις στο παιδί σου όταν ρωτάει για το σεξ

Σίγουρα έχεις λόγο να αισθάνεσαι έτσι

Μπορεί ο τσακωμός με τον καλύτερο φίλο να σου φαίνεται ασήμαντη αιτία για την αναστάτωσή του. Κι όμως ο δικός του μικρόκοσμος έχει κλονιστεί. Το παιδί χρειάζεται να νιώσει ότι ο γονιός είναι με το μέρος του, όποια κι αν είναι τα συναισθήματα που βιώνει. Απόφυγε εκφράσεις όπως «είναι λάθος να νιώθεις έτσι ή αντιδράς υπερβολικά σε αυτό ή πώς κάνεις έτσι;». Όλες αυτές οι φράσεις ματαιώνουν τα συναισθήματα που δυσκολεύουν το παιδί και το κάνουν να νιώθει χειρότερα και ανήμπορο να τα ξεπεράσει. 

Είμαι δίπλα σου σε αυτό 

Απόφυγε τις ανακριτικές ερωτήσεις για το τι ακριβώς έχει γίνει και το παιδί σου είναι ταραγμένο ή να αναζητήσεις ποιος φταίει ή να κατηγορήσεις κάποιον. Είναι σημαντικό το παιδί σου να νιώθει ότι είσαι εκεί, για να το υποστηρίξεις με την παρουσία σου. Τα όποια δύσκολα συναισθήματα  πρέπει να νιώθει ότι είναι αποδεκτά. Χρειάζονται χώρο και χρόνο για να υποχωρήσουν. Για αυτό μη βιάζεσαι και μην το πιέζεις. Δώσε στο παιδί σου την ευκαιρία να νιώσει ότι εσύ δεν τα φοβάσαι και γρήγορα δεν θα τα φοβάται ούτε κι αυτό. 

Τι άλλο μπορείς να κάνεις

Για να βοηθήσεις το παιδί σου να διαχειρίζεται τα «δύσκολα» συναισθήματα, η Δρ. Βάρβογλη συστήνει τα εξής: 

-Ξεκίνησε από μικρή ηλικία να του μιλάς για τα συναισθήματα πώς νιώθει το παιδί και πώς νιώθεις εσύ, πάντα με τρόπο που να ταιριάζει στην ηλικία του παιδιού. 

-Αναγρώρισε και κατονόμασε περισσότερα συναισθήματα από τα βασικά- εκνευρισμός,ανυπομονησία, κακή διάθεση, ανησυχία τα οποία χρωματίζουν τον συναισθηματικό κόσμο του παιδιού. 

-Με αφορμή βιβλία και ταινίες συζήτησε με το παιδί για το πώς μπορεί να αισθάνονται οι πρωταγωνιστές και τι τους έκανε να νιώσουν έτσι .

- Μίλα στο παιδί για τη γλώσσα του σώματος που ταιριάζει με διαφορά συναισθήματα, πχ καμπουριάζουμε όταν είμαστε στεναχωρημένοι, σκύβουμε το κεφάλι όταν νιώθουμε ντροπή. 

-Συζήτησε μαζί του για τους τρόπους διαχείρισης των συναισθημάτων σε στιγμή που το παιδί είναι ήρεμο. Εξήγησε του ότι ναι μεν είναι εντάξει να θυμώνει, αλλά δεν είναι εντάξει να χτυπάει. Ζήτησε του να σκεφτεί τρόπους να εκφράσει τον θυμό του σωστά, όπως πχ να το πει με λόγια ότι θύμωσε.  

Γενικά να θυμάσααι ότι δεν χρειάζεται το παιδί σου να είναι συνέχεια χαμογελαστό, για να νιώθεις ότι είναι ισορροπημένο. Η επαφή του με τα δύσκολα συναισθήματα είναι πολύ προτιμότερη από το να τα αποφεύγει, να τα απωθεί ή να τα κρύβει. Ισχύει φυσικά και για εσένα αυτό. Μην ξεχνάς ότι είσαι το πρότυπό του. 

Διάβασε ακόμα: Πώς να βοηθήσεις στη μελέτη το παιδί σου αποφεύγοντας τις φωνές